«Έφυγε» η Άλκη Ζέη

Η Άλκη Ζέη (Wikipedia)

Πλήρης ημερών έφυγε από τη ζωή, αργά το βράδυ της Πέμπτης 27 Φεβρουαρίου, η μεγάλη συγγραφέας Άλκη Ζέη, σε ηλικία 96 ετών.

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 1923.

Ο πατέρας της, Ζήνων Ζέης, ήταν τραπεζικός υπάλληλος, μεγαλωμένος στην Κρήτη, αλλά με καταγωγή από την Άνδρο και η μητέρα της, Έλλη Σωτηρίου, ήταν από τη Σάμο και είχε περάσει τα παιδικά της χρόνια στη Σμύρνη.

Πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, τόπο καταγωγής της μητέρας της. Όταν άρχισε το σχολείο, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και εν συνεχεία στην Αθήνα.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα οικογενειακώς το 1937, φοίτησε αρχικά στην Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρή (1925-2012), αλλά τα τελευταία τρία χρόνια του γυμνασίου πήγε στη Σχολή Αηδονοπούλου. Εκείνη την περίοδο ο θείος της Πλάτων Σωτηρίου παντρεύτηκε τη γνωστή συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου, η οποία βοήθησε την Άλκη Ζέη να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Ενώ ήταν μαθήτρια στη Σχολή Αηδονοπούλου συμμετείχε στον όμιλο κουκλοθεάτρου της σχολής της και τότε ξεκίνησε να γράφει έργα για κουκλοθέατρο.

Η ίδια συμμετείχε στην ΕΠΟΝ στη διάρκεια της κατοχής, ενώ παράλληλα σπούδασε φιλοσοφία του θεάτρου στην Φιλοσοφική του Πανεπιστημίου Αθηνών και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Ενώ φοιτούσε στη Δραματική Σχολή το 1943, γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου (1913-1990), με τον οποίο παντρεύτηκε το 1945 και απέκτησαν δύο παιδιά.

Εξορίστηκε το 1948, όταν προσπάθησε να ακολουθήσει τον αριστερό σύζυγό της κατά την απόδρασή του στην Τασκένδη, συναντώντας τον τελικά εκεί 6 χρόνια αργότερα. Το 1964 επέστρεψε στην Ελλάδα, για να ξαναφύγει πάλι το 1967 με τον ερχομό της Χούντας, αυτή τη φορά για το Παρίσι, από όπου επέστρεψε οριστικά μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη Σοβιετική Ένωση, συνέχισε το γράψιμο και μια σειρά παιδικών διηγημάτων της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό για τους νέους, Νεανική Φωνή, που είχε ως συντακτική επιτροπή τον Μάριο Πλωρίτη, τον Τάσο Λιγνάδη και τον Κωστή Σκαλιώρα.

Το πρώτο της μυθιστόρημα, το αυτοβιογραφικό Το καπλάνι της βιτρίνας, γράφτηκε το 1963 ενώ ήταν στη Μόσχα. Αποτελεί έργο - σταθμό στην ελληνική και παγκόσμια παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο για παιδιά, όντας το πρώτο ίσως παιδικό βιβλίο με πολιτικές αναφορές, πιο συγκεκριμένα στη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, με συνεχείς επανεκδόσεις από τη χρονιά που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό.

Το 1971, όταν ήταν αυτοεξόριστη στο Παρίσι, έγραψε άλλο ένα διάσημο βιβλίο της, το Μεγάλο περίπατο του Πέτρου, με θέμα την Κατοχή και την απελευθέρωση. Η συγγραφική δραστηριότητα της αφορά κυρίως έργα για παιδιά, ενώ έχει κάνει και αρκετές μεταφράσεις από διάφορες γλώσσες, με τα δικά της βιβλία να έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες.

Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της και το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό η προσφορά και το έργο της στην παιδική λογοτεχνία.

Το 2012 και το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου και Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πατρών, αντίστοιχα.

Η κηδεία της Άλκης Ζέη θα γίνει την Τρίτη από το Α΄ Νεκροταφείο, όπου αναπαύεται και ο σύζυγος της, Γιώργος Σεβαστίκογλου.